naylon torba mı kese kağıdı mı?

İki ürünün yaşam döngüsü analizini karşılaştırdığımızda, kese kağıdının göründüğü kadar masum olmadığı ortaya çıkıyor.

1. Üretim, doğal kaynaklar, kirlilik karşılaştırması

Naylon torbaların çoğunluğu polietilen denen plastikten üretiliyor, polietilen ise bir petrol türevi. Dünyada her yıl 4-5 trilyon naylon torba üretiliyor, her dakika bir milyon naylon torba çöpe atılıyor. Denize atılan naylon torbaların her yıl bir milyar deniz kuşu ve memelisinin ölümüne yol açtığı sanılıyor.

Kese kağıtlarının hammeddesi ise ağaç. Bir kese kağıdının yapımı için bir galon su harcanıyor (naylon torbanın 50 katı). Ağaçların bulunması, kesimi, bunun yapılması için yol açımı ormanın faunasına zarar veriyor. Ağacın kağıda dönüşebilmesi için 3 yıl bekletilmesi gerekiyor. Sonra talaşa dönüşecek şekilde doğranıyor ve muazzam ısı ve basınçta eziliyor. Elde edilen madde kireçtaşı ve sülfürik asit içinde 8 saat bekletiliyor ve kağıt hamuru haline geliyor. Bir ton kağıt hamuru elde etmek için üç ton ağaç kesiliyor. Ağaç hamuru daha sonra yıkanıyor, bunun için binlerce ton su gerekiyor (1 ölçek kağıt hamuruna 400 ölçek su). Hamur kurutulduktan sonra kağıda dönüştürülüyor. Bunun dışında ağaçların genellikle fabrikalardan uzak yerlerde bulunan ormanlardan getirilmesi, üretilmesi ve son noktaya gönderilmesinin de hesaba katılması gerekiyor. 1999'da sadece Amerika'da kullanılan 100 milyar kese kağıdının üretilmesi için 14 milyon ağaç kesildiği belirtiliyor.

Kağıt, üretilme aşamasında naylon torbadan %40 daha fazla enerji harcıyor. Kağıt endüstrisi, çevreye en zararlı 10 endüstri kolundan biri. Plastiğe oranla %70 daha fazla hava, %50 daha fazla su kirliliği yaratılıyor.

Kaynak: Kağıt ve polietilen naylon torbalarının çevre üzerinde karşılaştırılması, Amerikan Çevre Bakanlığı, Ağustos 1988

2. Geri dönüşüm

Araştırmalara gore dünyada naylon torbaların %5.2'si geri dönüştürülüyor geri kalan %94.8 ise çöplükleri dolduruyor. Naylon torbaların doğada çözünmesi bulunduğu duruma göre 100-10000 yıl alıyor. Naylon torbaların 1970'lerde yaygınlaşmaya başladığını hesaba katarsak, şimdiye kadar üretilen tüm naylon torbalar hala aramızda! Kağıt atıklar %10-15 oranında geri dönüşüme giriyor ancak bu geri dönüşüm sürecinde plastikten daha fazla enerji harcıyor.
Bir paketin bir defa dönüştürülmesi için harcanan enerji:

Naylon torba: 17 BTU
Kağıt torba: 1444 BTU

Kaynak: Wall Street Journal gazetesi, 1989 Plastik Dönüşüm Rehberi

3. Atık ve Doğada Çözünme

Kese kağıtlarının geri dönüştürülme oranı daha fazla, Mürekkepsiz olanları bahçenizde veya kompostunuzda kullanabilirsiniz. Ancak kağıt, çöpe gittiğinde sanıldığı gibi kolaylıkla çözünmüyor. Bozunmayı sağlayacak oksijen, ışık, su gibi materyaller alt katmanlara ulaşmadığından kese kağıdı da çok uzun zaman (belki de asla) çözünmüyor.

Kaynak: Bill Rathje, Stanford Ünversitesi, 'Çöp Projesi' Başkanı

Sonuç: Her zaman olduğu gibi tüketmemek, tüketirsek de bir defadan fazla kullanmak en iyi çözüm. Yıkanabilen ve defalarca kullanılabilen bez torbalar, fileler ya da sepetler tabii ki en iyi seçenek. Çantanızda veya arabanızın bagajında bulunduracağınız bez torbalar, sizi bu ikilemden kurtaracak ve dünyada bıraktığınız ayak izinizi azaltacak. Siz mutlu, ağaçlar, su, deniz kaplumbağaları mutlu…

Derleyen: Gizem Altın Nance / Buğday Derneği, 17.04.2009